Қатты ашуланшақтықпен қалай күресуге болады?

Статистикалық мәліметтерге сай, Қазақстанда психиатр мен психолог мамандарға жүгінетіндер өткен жылмен салыстырғанда 20 пайызға өскен,- деп хабарлайды Opennews.kz ақпарат агенттігі.



Мамандар мұны әлеуметтік проблемалардың артып, күйзеліске бой алдыратындардың көбеюімен байланыстырады. Ал кей сарапшылар халықтың оларға жасқанбай баруын жақсылыққа балап отыр. Бұл жүйкесі тозғандардың артуы ма, әлде денсаулығына бей-жай қарамайтындар қатарының көбейгені ме? 

Психиатр мен психологқа келушілердің саны артуына орай, ақ халатылардың табысы да еселенген. Яғни түскен қаржы әдеттегіден көп. Мұны ҰЭМ қарасты статистика комитеті растап отыр.

Мамандарға қаралушылардың көбейгені жүйке ауруымен ауыратындар артып келе жатыр дегенді білдірмейді. Керісінше, адамдардың санасы оянғаны деп білу керек. Дәрігерге уақытылы барғаны, шерін тарқатып сөйлескені жақсы. Қоғамда "егер адам психологқа қаралса, демек ол ауру" деген стигма жойылып келеді.  Бұл ойды мамандар растайды. Еркімен келушілерден өзге әлеуметтік мәселе, қиындық, отбасындағы озбырлықтан шаршағандар да көбейіп келеді екен. Ал тиісті мамандарға жүгініп, кеңес алмағандар қатарында өз өміріне қастандық жасап, өлудің жолын іздей бастайды екен.

Жасыратыны жоқ ашуына бой алдырып, отбасына зорлық-зомбылық жасап, тіпті өмірлік жарын ашу үстінде өлтіруге дейін баратындар да жоқ емес. Өмірде кездесетін ұсақ-түйек нәрсеге тез ашуға бой алдыратын жандар қатары күннен күнге көбеймесе азаймайтындай.

Бірақ сіз ашуланған кезде немесе күйзеліске ұшыраған кезде өзіңізді сабырға шақырған жөн. Сонымен қатар ашу үстінде  кофеин мен алкогольді және де энергетикалық сусындарды  ішпеген жөн.  



Ашудың жалпы қоздырғыштары әділетсіздік, стресс, қаржылық мәселелер , отбасылық немесе жеке мәселелер, жарақаттық оқиғалар немесе естімеген немесе бағаланбаған сезімді қамтуы мүмкін. Кейде аштық, созылмалы ауырсыну, қорқыныш немесе дүрбелең сияқты физиологиялық процестер де ешқандай себепсіз ашуды тудыруы мүмкін.

Ал, егер сіздің отбасыңыздағы жан ашуға тез бой алдыратын болса, келесі әрекетке көшкен жөн:
1.    Адамды назардан тыс қалдырмаңыз.
2.    Олардың айтқанын тыңдауға ашық болыңыз.
3.    Олар ренжіген кезде дауысыңызды тыныштандырыңыз.
4.    Әңгімелесуге тырысыңыз.
5.    Олардың күйзелістерін мойындаңыз, бірақ келіспесеңіз, кері шегіну керек деп ойламаңыз. 
6.    Олар туралы кеңестер мен пікірлерді итермелеуден аулақ болыңыз.
7.    Қажет болса, оларға орын беріңіз.

Ал, эмоциялар біздің адам ретіндегі қалыпты бөлігі болып табылады. Тіпті тым эмоцияналды  жандар  кез-келген жағдайды жүрекке жақын қабылдап, психикалық бұзылыстарға әкеліп соқтыруда.  Оқиғалар мен эмоцияларды әркім әртүрлі өңдейді. Егер сіздің эмоцияларыңыз күнделікті өміріңізге кедергі келтірмесе, сіз басқаларға қарағанда нәрселерді біршама көбірек сезінуіңіз мүмкін. Немесе бүгін сіз өзіңізді өте сезімтал сезінуіңіз де ықтимал. 

Дәрігерлер эмоцияналды жандар мен ашуға бой алдыратын жандар үшін қандай да бір дәрілік заттарды  дәрігердің жеке қабылдауынсыз ішуге тыйым салады. Тіпті адам өміріне кері әсерін тигізу мүмкін дейді мамандар.