«Алтын домбыра» республикалық ақындар айтысы өтті

Түркістанда «AMANAT» партиясының қолдауымен «Алтын домбыра» республикалық ақындар айтысы өтті, деп хабарлайды Opennews.kz ақпарат агенттігі. 



Айтыстың ашылу салтанатына «AMANAT» партиясының төра­ғасы, Парламент Мәжілісі төра­ғасы Ерлан Қошанов, Түркістан облысының әкімі Дархан Саты­балды арнайы қатысып, аламан бәйгеге қосыл­ғандарға сәттілік тіледі. Ал дүбірлі доданы Қазақ­станның еңбек сі­ңірген қайраткері, Мәжіліс депу­таты Аманжол Әлтаев жүргізіп отырды.

Аламанның ашылуында сөз сөйлеген «AMANAT» партия­сы­ның Төрағасы Ерлан Қошанов ел бірлігінің және ұлт тұтастығының мәні мен маңызына тоқталып, осы жолда басын бәйгеге тіккен Ахмет Байтұрсынұлының айрықша рөлі мен ерен еңбегін атап өтті.

Киелі Түркістан топырағында аламан айтыстың шымылдығын ашып отырмыз. «АMANAT» пар­тия­сы руханият пен мәдениетке жан-жақты қамқорлық жасап ке­леді. Соның бір айғағы – ұл­ты­мыздың бойтұмарына айналған осы айтыс, – деді Е.Қошанов.

 

Әри­не, жаһандану дәуірінде ұлт болмысын, оның дара дәстүрін, қаймағы бұзылмаған төл өнерін сақтап қалу оңай емес. Бұл ретте «AMANAT» партиясының Саяси тұғырнамасында ұлттық өнеріміз кеңінен насихатталып, оған жан-жақты жағдай жасалатыны айқын жазылған. Партия төл тарихы­мызды дәріптеу, руханиятымызды жаңғырту бағытындағы баста­маларды әрі қарай да жалғастыра береді. Осы уақыт аралығында сая­си ұйымның тікелей қолдау­ы­мен елімізде 100-ге жуық респуб­ликалық ақындар айтысы ұйым­дастырылды. Өз кезегінде, айтыс­тың тізгінін ұстаған ақын, Мәжіліс депутаты Аманжол Әлтай бүгінгі ұрпақ ұлы тұлғаның кемеңгер ой­лары арқылы тәрбиеленетінін жеткізіп, көзіқарақты көрермен­ге қазылар алқасының құрамы мен сынға түсетін ақындарды таныстырды.

Осылайша, түркі әлемінің рухани астанасында өтіп жатқан сөз сайысында қазылар алқасына көрнекті өнер қайраткері, Қазақ­станның Халық әртісі, Мемле­кеттік сыйлықтың иегері Асанәлі Әшімов төрағалық етті. Сонымен қатар қазылар алқасының құра­мында ақын, Мемлекеттік сый­лықтың иегері Ғалым Жайлыбай, ақын, «Отан» орденінің иегері Светқали Нұржан, Мәжіліс де­путаты Жанарбек Әшімжан, ақын, Қазақстан Жазушылар одағы Астана қалалық филиалының директоры Дәулеткерей Кәпұлы, «Алтын домбыра» иегері Бекарыс Шойбеков, ақын, Қадыр Мырза Әлі атындағы Батыс Қазақстан облыстық «Мәдениет және өнер» орталығының директоры Ба­уыржан Қалиолла сияқты мәде­ниет және тарландары бар.

Алаш ардақтысы Ахмет Бай­тұрсынұлының 150 жылдығына орай ұйымдастырылып отырған сөз барымтасына «Алтын дом­быра» иегері Рүстем Қайыртай, халықаралық, республикалық ай­тыстарда топ жарып жүрген Төле­ген Жаманов, Еркебұлан Қай­назаров, Біржан Байтуов сияқты ақындар қатысты.

Сонымен сөз зергерлері сынға түскен кіл мықтыдан кім мықтыны анықтау оңай болған жоқ. Алғашқы күні 9 жұп өнер көрсетсе, айтыстың екінші күнінде жартылай финалға өткен 10 ақын көрерменге нағыз айтыстың үлгісін көрсете білді. Қазақ халқының сөз өнерінің ін­жу маржанын жаудырған жыр до­дасында ақындар шешен сөйлеп, тапқыр ой айта білді. Қарсыласын әзілмен түйреп отырып, астарлап қана елдегі түйіні шешілмеген мәселелерді де әдемі жеткізді. Астарлы сөзді ұққан қарсыласы жұбының айтпақ болған ойын одан әрі жалғай түсіп, мәселені төтесінен қойып жатты. Тартысты доданың ақтық финалына Біржан Байтуов пен Рүстем Қайыртайұлы және Еркебұлан Қайназаров пен Шұғайып Сезімхан жолдама алды. Аламан айтыс көрерменнің кө­ңілінен шықты. Ақындардың қай қайсысы болса да, бір-біріне мық­ты бәсекелес бола білді. Қо­ры­тындысында мықтылар сынға түскен аламан айтыс та өз мәресіне жетті.

Доданың қорытынды кешінде Нұрғиса Дәуешов бірқатар ақын­дарға, атап айтқанда, Шалқарбай Ізбасаровқа, Хазірет Бердіханға, Шынберген Сүлейменовке, Қа­лижан Білдәшовке, Тұрар Тілеу­лиевке, «ҚР Мәдениет саласының үздігі» төсбелгісін табыстады.

Биыл 11-ші рет өтіп жатқан «Алтын домбыра» айтысы қасиетті Түркістанда болды. Оның себебі «Алтын домбыра» айтысының заңдылығына сәйкес, қай облыс­тың немесе қаланың ақыны же­ңімпаз болса, келесі жылы сол өңірде өту бекітілген. Былтыр Түр­кістан облысының белгілі ақы­ны Бекарыс Шойбеков иеленуіне байланысты «Алтын домбыраны» шаһардағы «Ұлы дала елі» орта­лығында бір жыл бойы көрер­мендер тамашалай алды, – деді вице-министр Нұрғиса Мұратұлы.

Ал өнер майталманы Асанәлі Әшімов өз сөзінде «Түркістан – ер түріктің бесігі» деп Мағжан Жұ­мабаев жырлаған ұлы, тарихи қалада «Алтын домбыраны» өт­кізейік деген шешім қабылданды. Онысы дұрыс. Атағы мен абыройы бар ақындардың жақсылары келіп, халыққа осында өнер көрсетті. Биыл Еркебұлан бас жүлдеге ие болды. Құтты болсын. Түркістан халқының әл-ауқаты түзеліп, мәдениеті көтерілсін деп тілеймін. Ел аман болсын! – деп тілегін білдірді.

Осылайша «Алтын домбыра» республикалық ақындар айты­сының жеңімпазы анықталды. Түркістан төрінде өткен аламан айтыста әділ қазылар шешімімен Түркістан өңірінің тумасы Ерке­бұлан Қайназаров «Алтын дом­быраның» иегері атанды. Жеңім­пазға «Алтын домбыра» мен 3 млн теңге тапсырылды. Аты аңызға айналған өнер қайраткері Асанәлі Әшімов пен Мәдениет және спорт вице-министрі Нұрғиса Дәуешов «Алтын домбыраны» Еркебұлан Қайназаровқа салтанатты түрде тапсырды. Қазылар алқасының мү­шелері «жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар» шыққан жеңімпаздарды марапаттады.

Танымал ақын Рүстем Қайыр­тайұлы (Алматы) жүлделі І орынды (2 млн теңге), Біржан Байтуов пен Шұғайып Сезімхан ІІ орынды (1 млн), Талғат Мықи (БҚО) мен Хазірет Бердіхан (Алматы) және Мөлдір Айтбай (Қызылорда) ІІІ орынды (750 мың) иеленді. Алтын домбыраның 500 мың теңгелік ар­найы жүлдесі Нұрлан Есен­құловқа (Түркістан), Арғынбек Қалбаевқа (Маңғыстау) және Қа­лижан Білдәшевке (Шымкент) бұйырды. Өзге де қатысушы ай­тыскер ақын­дарға 300 мың тең­геден табыс­тал­ды. Айтыс ақын­дары мен жыршы-термешілердің халықаралық ода­ғының төрағасы Жүрсін Ерманның шешімімен Біржан Байтуов пен Рүстем Қайыртайұлы «Айтыстың ақтаң­гері» атанды.

Жеңімпаз Еркебұлан Қай­назаровтың ұсынысымен биыл да «Алтын домбыра» Түркістан қа­ласында қалады. Айтыссүйер қауым алдағы уақытта «Ұлы дала елі» орталығы экспозициясынан тамашалай алады.

Алтын домбырада» тек жеңімпаз болу емес, абыроймен өнер көрсетуден артығы жоқ. Сондықтан бірнеше жыл бойы осы айтысқа қатысып келеміз. Туған жерге келгенде бұйырғанына қуа­ныштымын. Көрермендерге, жанкүйерлерге, Түркістан жұртына жалпы баршаға алғысым шексіз, – деді ол.

Айта кетейік, жыр додасының негізгі мақсаты – қазақ айтыс өнерін, соның аясында өңір музей­ле­рін, сонымен қатар салт-дәстүр­лерді кеңінен насихаттау болып саналады. Республикалық «Алтын домбыра» ақындар айтысы 2012 жылдан бастап ұйымдастырылып келеді. Ал, айтыс тәртібіне сай «Алтын домбыра» 1 жыл бойы тағы да ақынның туған топырағы Түркістан төрінде тұратын болады.