Балалар және қаржы: балаларға дұрыс үнемдеуді қалай үйретуге болады?

Балаларға ерте кезден бастап ақшаны дұрыс пайдалануды үйретудің маңызы зор, - деп хабарлайды "Opennews.kz" ақпарат агенттігі. 

Ақша біздің күнделікті өміріміздің ажырамас бөлігі болып табылады. Біз күн сайын ақша жұмсаймыз, сауда мен қызмет үшін төлем жасаймыз, ақшаның көмегімен өз армандарымызды жүзеге асыруға тырысамыз.

Балалардың ақшамен таныстығын ойын түрінде бастаңыз. Бала 3-4 жаста болғанда одан ақшаны түсі әртүрлі кеселерге салуды өтініп, түрлі монеталарды тануды үйретуге болады: мысалы, бала номиналы 100 теңге болатын монеталарды қызыл кесеге, номиналы 50 теңге болатын монеталарды – жасыл, ал 20 теңгелік монеталарды – жасыл кесеге салсын. Сондай-ақ, қызыл кеседегі ақшаға ойыншық, жасыл кеседегі ақшаға балмұздақ сатып алуға болатынын түсіндіру керек.

Тағы бір нұсқа – монеталарды іздейтін ойын ойнау. Әртүрлі монеталарды қағазға қойып, қаламмен айналдыра сызыңыз, сонда шеңберлер пайда болады. Содан кейін монеталарды араластырып, балаға оларды тиісті мөлшердегі шеңберге қоюға мүмкіндік беріңіз. Және қандай шеңберде құндылығы төмен және жоғары монеталардың бар екенін түсіндіріңіз.

Балаға қай жасынан бастап күнделікті жұмсайтын ақша беруге болады?

Көптеген қаржы сарапшылары балаға күнделікті жұмсау үшін ақшаны 6-8 жасынан бастап беруге кеңес береді. Балаға дүкеннен өзіне сауда жасауды үйретіңіз.

Бәрімізге белгілі, балалар ерте жастан бастап үлкен адамдарды мұқият қадағалап жүреді, үлкендердің түрлі заттарға, оның ішінде ақшаға деген қарым-қатынасын қайталайды. Сондықтан ақшаны дұрыс пайдалануды оларға іс жүзінде көрсеткен дұрыс.

Баламен дүкенге барған уақытта оның тауарлардың құнына мән беруін байқаңыз. Уақыт өте келе балаға өздігінен дүкеннен сауда жасауды үйретіңіз. Баланың таңдаған затын салыстырыңыз, бірақ сынамаңыз. Отбасы бюджетін дұрыс жұмсағаны үшін баланы міндетті түрде мақтаңыз.

Балаға күнделікті жұмсауға қаншалықты жиі ақша беру қажет?

Өз тәжірибеңізден үйрену әрқашан жақсы. Сонымен, ақшамен — бала аз болса да, өз бюджетін жоспарлауды өз бетінше үйренуі керек. Балаңызға күнделікті жұмсалатын ақша мен туыстарының ақшалай сыйлықтарын қалай дұрыс пайдалану керектігін және жинақтарды қайда сақтау керектігін түсіндіріңіз. Бұл мәселеде ата-аналардың белгілі бір бақылауы маңызды және қажет болған жағдайда оны қателіктерден сақтандырған жөн. Шамадан тыс бақылау баланың қолындағы ақшаға деген жеке жауапкершілікті дамытуға мүмкіндік бермейді.

Қаржылық сауаттылықты оқыту тұрақты процесс, экономиканың қарапайым білімі, ақшаны басқару дағдылары, ақылға қонымды үнемдеу әдеттері сізге дұрыс басымдық беруге, сауатты ойластырылған шешімдер қабылдауға және қаржылық мәселелерден аулақ болуға, сенімді болуға, күтпеген жағдайлардан қорғалуға мүмкіндік береді.

Материалдық әл-ауқатты қамтамасыз ету үшін сіз көп ақша табуға, бірақ ұқыпсыз жұмсауға немесе қаржылық сауаттылықтың арқасында ақшалай мәселелерге ақылға қонымды түрде қарауға болады.

Егер бала кезінінен бала ақшаның қалай табылатынын білсе, оларды қалай дұрыс жұмсауды үйренсе, өзінің балалық деңгейінде асығыс шығындардан аулақ болса, онда ересек адам ретінде оған өмірге бейімделу оңайырақ болады. Мұндай адам ақша тауып, оны ақылмен жұмсауды, үнемдеуді және мүмкін әр түрлі қаржы құралдарының көмегімен көбейтуді үйренеді.