"Жақында су үшін соғыс басталуы мүмкін" - эколог
Мамандар елімізде климаттың күрт өзгергенін мәлімдеді, - деп хабарлайды "Opennews.kz" ақпарат агенттігі 31 арнаға сілтеме жасап.
Егер бұрын он жыл сайын ауа температурасы үштен бір градусқа ғана жоғарыласа, 2010 жылдан бері ол 7-ге дейін көтерілген. Қазақстандағы жағдай мен климаттың өзгеруіне жыл сайынғы мониторинг деректері дәлел. Қазақстан халқы соңғы 10 жылда елде өте ыстық болғанын айтуда. Солтүстікте қыс бұрынғыдай қатты салқын емес, ал оңтүстікте ыстық болуда. Неліктен мұндай өзгерістер болып жатыр?
"Қазақстан климаттың күрт өзгеруін бастан кешуде. Елдің оңтүстігінде де, солтүстігінде де күн ысып барады. Маусым айындағы орташа онкүндік ауа температурасы нормадан 1-7 градусқа жоғары болды. Бірнеше метеостанцияда экстремалды ауа температурасының рекордтары жаңартылды. Қазақстандағы жағдай мен климаттың өзгеруінің жыл сайынғы мониторингіне сәйкес, 2019 жылға дейін ауа температурасы орта есеппен үштен бір градусқа көтерілген. Бірақ 2010 жылдан бері ол 7 градусқа жуық ыстық болды. Бұл көрсеткіш климаттық нормадан асып түсті.
Елдің солтүстігінің тұрғындары жаздың салқын күндерін сағынышпен еске алады, оның орнын қақаған аптап басқанымен, солтүстік тұрғындары қыстың жылы бола бастағанын айтады. Оңтүстікте қыс қатты болғанымен, жаз одан да ыстық. Шымкенттіктер мұндай ыстық жазды көптен көрмегенін айтуда. Экологтар жыл өткен сайын ыстық болады деп отыр. Температураның жоғарылауы мұздықтардың еруіне әкеліп, тұщы судың азаюына ықпал етеді. Жақында су үшін соғыс басталуы мүмкін", - дейді белсенділер.
Тіпті алдағы уақытта азық-түлік тапшылығы орын алуы мүмкін дейді мамандар.
"Енді азық-түлік тапшылығы болады. Өзендерде су болмаса, үлкен мәселе туындайды. Нені өзгертуге болады? Кем дегенде, көміртегі шығарындыларын азайту керек. Ультракүлгін сәулені сіңіре алатын жасыл желектерді мүмкіндігінше көп егу қажет. Осылайша жердің температурасы мен жылуды төмендетуге болады" - деді РОО KAZ ECO PATROL үкіметтік емес ұйымының жетекшісі Тимур Елеусізов.
Экологиялық белсенділер қалаларда, әсіресе тауға жақын жерлерде "жасыл желекті" сақтау керек дейді. Бірақ таудың етегіне зәулім үйлер салынып, ағаштар, тіпті тұтас бау-бақшалар да кесіліп жатыр. Осылайша, түтіннің жоғарылауы климатқа да кері әсерін тигізеді.
"Қазіргі уақытта тау етегінің жаппай игерілуін тоқтататын, жасыл желектерді сақтайтын және жағдайдың нашарлауына жол бермейтін бірқатар шараларды әзірлеу өте маңызды" - деді эколог Василиса Қуанышева.
