Шиеліде томат пастасы шығады

20 наурыз 2024, 17:27

1 548

«Ауыл аманаты» жобасының игілігін көрген ауыл азаматы Қанат Мұсаев тәулігіне 2 тонна қызанақ пастасын шығаратын цех ашты, - деп хабарлайды "Opennews.kz" ақпарат агенттігі.

Өндірістің алғашқы өнімін көру үшін облыстық кәсіпкерлер палатасының директоры Пірмұхаммед Сыздықов іс-сапармен Шиеліге келген болатын.

Шиеліліктер өз нарығын тағы бір өніммен толықтырды. Өткен жылы жаңа цехтың лентасын қиып, танысу үшін аудан әкімі Нұржан Ахатов, облыстық кәсіпкерлер палатасының директоры Пірмұхаммед Сыздықов, облыстық мәслихат депутаты, меценат Дәулет Жұмбеков, аудандық кәсіпкерлік және туризм бөлімінің басшысы Бақберген Әбсадық, аудандық ауылшаруашылық және жер қатынастар бөлімінің басшысы Мұрат Әшірбеков Бидайкөл ауылына барған-ды.

Шара барысында аудан басшысы Нұржан Сәбитұлы сөз алып, қызанақ өңдеу цехының ашылу салтанатымен құттықтап, жеке кәсіпкер Қанат Мұсаевқа алғыс хат табыстады.

"Шежірелі мекен Шиелі ауданындағы кәсіпкерлік пен іскерліктің иіріміне машықтана білетін Бидайкөл ауылында жаңа өндіріс цехы пайдалануға берілгелі тұр. Ауыл тұрғындарының табысын, әл-ауқатын және өмір сүру сапасын арттыруға көмектесетін кәсіпкерлік саласы екені белгілі. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ауылдарды дамытуға ерекше көңіл бөлуде. Оны әр Жолдауында, халықпен кездесулерде айтып келеді. Соның бір парасы өткен жылы Президенттікке сайланғаннан кейін, ең алдымен ауылдық жерлерді дамыту тұжырымдамасын әзірлеу туралы Жарлыққа қол қойды. Нәжижесінде, «Ауыл аманаты» жобасы іске қосылды. Осы жоба аясында Қанат Мұсаевтың төрағалығымен өндірістік кооператив құрылып, өз жұмысын бастағалы отыр. Алдағы уақытта өндіріс цехының кәсібі дамып, жаңа орталық халық игілігіне қызмет етеді деп сенеміз", – деді.

Қазіргі уақытта аймақта кәсіпкерлік саласын қолдаудың түрлі шаралары ұйымдастырылып келеді. Соның бірі «Ауыл аманаты» жобасы аясында беріліп жатқан 2,5 пайыздық несиелеу бағдарламасы. Осы бағдарлама арқылы Шиелі ауданынан жалпы қаржы көлемі 584 млн теңге болатын 79 жоба қолдау тапты. Бұл жобалардың арасындағы ірі жоба – осы томат өңдеу цехы.

"Біз «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасы атынан бүгінгі тамат пастасы цехының ашылуымен құттықтаймыз. Елімізде кәсіпкерлік саласы дамыса, ел экономикасы да жақсара түсері сөзсіз. Бұл бағытта мемлекет басшысы үлкен қолдау көрсетіп отыр. Бизнеске ынтасы бар азаматтарға «Қайтарымсыз грант», «Ауыл аманаты жобасы» және субсидия беру сынды түрлі бағытта қолдау барын тағы айтқым келеді. Сәтін салған сәтті бағдарламадан қалыс қалмай, еліміздің дамуына, әлеуметтік жағдайды жақсартуға бірге атсалысайық", – деді өңірлік кеңес төрағасы Ерлан Райымов.

Өнімді істің өркен жайғаны

Қазір мемлекет тарапынан ауылдарды дамытуға, әсіресе елді мекендерде ауыл шаруашылығы саласын жандандыруға ерекше көңіл бөлінуде. Егер сіз осы жобаға қатысып, аулаңызда төрт түлікті түлетіп, құстың және өндірістік цехтың санын көбейтетін болсаңыз, табысыңыз да артады. Ауылдың да жағдайы жақсарады, жұмыссыздық мәселесі де азаяды.

Бүгінде ауданда еңбек етіп тер төгіп, ризық несібесін жерден іздеген еңбек адамдары жетерлік. Жомарт жер бабын тапқан сайын несібесін еселей түсіп, мол өнім береді. Ал оның сыры кең жазиралы жерде емес, алақандай жерді игеріп, табыс табуында. Қолына кетпен алып, жер тырмалаған Қанат Мұсаевтың қолы тиген жердің бәрі берекелі. Ол отбасылық кәсіптің көзін тауып, қажырлы еңбектің арқасында қызанақ өнімінен «томат» пастасын өндіретін цех ашты. Кейіпкеріміз «Ауыл аманаты» жобасы аясында 27 млн теңге несие алып, «Barly Bai & K» өндірістік кооперативін құрып, кәсібін үлкейте түсті. Бағдарлама арқылы алынған қаражатқа көршілес Ресей мемлекетінен құрал жабдықтар сатып алып, іске қосып өнім түрлерін алуда. Қазір цехта 6 адам жұмыс істейді. Жаз айларында 15 адамға дейін жұмыспен қамтып, өндірісті әлі де кеңейтуді көздеп отырғанын тілге тиек етті. Бұл жобаның жалпы құны 48 млн теңгені құраған. Осы орайда, ұлы Абайдың «Әуелі Құдайға сыйынып, екінші өз қайратыңа сүйеніп еңбегіңді сау, еңбек қылсаң, қара жер де береді, құр тастамайды» деген өміршең өсиеті ойға оралады.

"Мұның барлығы оңай іс емес. Десе де, диқан еңбектеніп тер төксе, жер қайтарады. Тұқымды бір жерге отырғызып, сол жерден өнімді ала салмаймыз. Бірінші жәшіктердегі жылытылған топыраққа егіп алып, шыққан жасыл желекті қағаздан жасалған шағын стакан іспетті ыдысына көшіреміз. Содан кейін ғана көшеттер егістік даласына жол тартады. Мұның бәрі уақытылы суару, тыңайытқыш беру секілді көзге көрінбейтін тірліктерден құралады", – дейді еңбек адамы.

Тобықтай сөздің түйіні: Ауылда жұмыс жоқ деп дүрбелеңге салып, қол қусырып отырудың қажеті жоқ. Үй ауласындағы аздаған жерге сәл уақыт еңбек етіп, тер төксе, бір үйлі жанның көкөніс, жеміс-жидекке деген сұранысын толық өтейтіні ақиқат. Егін жайын күйттеп, сол жерден нәсібінің арқасында жағдайын жақсартып, көштен қалмай қатарға қосылған жандар да бар. Оған жоғарыда біз тілге тиек еткен отбасы айнымас мысал бола алады.

Томат пастасы - қызанақтарды қайнату арқылы алынған концентрлі пюресі. Өнімдегі қатты заттардың үлесі 20-40% құрайды. Бір қызығы, қызанақ картоптың биологиялық туысы болып табылады және түнгі көлеңке тұқымдасына жатады. Перу қызанақтың отаны болып саналады, онда өсімдік еуропалықтардың пайда болуынан көп бұрын өсірілді.

Томат пастасы қызанақ негізіндегі өнімдерді алу үшін қолданылады: кетчуп, шырын, соус және тамақ дайындауда кеңінен қолданылады. ГОСТ бойынша оның құрамына консерванттарды, бояғыштарды және дәм күшейткіштерді қоспай тек тұз, су және қызанақ қосуға болады. Өнім шыны және қаңылтыр банкаларға оралған.

Томат пастасының түсі неғұрлым қою және консистенциясы неғұрлым жұқа болса, соғұрлым оның сорты төмен болады. Ең жоғары сапалы өнім сарғыш-қызыл реңкті, қалың құрылымды, ал ең төменгі сапасы қоңыр түсті және сұйық консистенциясы бар.

Томат пастасының негізгі артықшылығы - тағамдарға қышқылдық беріп, қызыл түске бояй отырып, дәмі мен сыртқы түрін жақсарту. Нәтижесінде тағам тәбетті болады, жағымды хош иіс шығарады, бұл оның сіңуін жақсартатын ас қорыту шырындарының пайда болуына ықпал етеді.

Томат пастасы қызанақпен бірдей витаминдерден тұрады. Ең бастысы, онда аскорбин қышқылы шоғырланған (45 г-ға 100 мл, ол ағзаның витаминге күнделікті қажеттілігінің 50% құрайды). Бұл иммундық жүйені ынталандыратын күшті антиоксидант. Қоршаған ортадан тіндер мен органдарға енетін бөтен және патогенді микроорганизмдермен, тамақпен күресуге көмектеседі. Аскорбин қышқылы тұмау, ЖРВИ, суық тиюден бастап онкологияға дейінгі көптеген аурулардың алдын алады.

Тиамин метаболизмді тездетеді, көмірсулар алмасуын жақсартады, салмақ жоғалтуға ықпал етеді. Ниацин гормондардың өндірілуіне ықпал етеді, «жаман» холестерин деңгейін төмендетеді. Сонымен қатар, томат пастасы құрамына антиоксиданттық белсенділікті көрсететін ликопен (160 г үшін 100 мг) кіреді. Каротиноидтық пигмент тотығу процесінің деңгейін төмендетеді, ДНҚ-ны қорғайды, атеросклероздың дамуын баяулатады, онкогенезді болдырмайды, жүрек бұлшықетінің жұмысын жақсартады, қан қысымын қалыпқа келтіреді. Ликопен асқазанның, өкпенің және қуық асты безінің ісіктерінің, ишемиялық және көз ауруларының, көздің тіндеріндегі асқын тотығу қаупін азайтады

Томат пастасының тағамдық құндылығы 102 г-ға 100 ккал құрайды. B:W:U энергия қатынасы 19%:0%:75%. Бұл диеталық өнім.

Паста құрылымын қалыңдату үшін жосықсыз өндірушілер оның құрамына қосымша ингредиент – пастаның тағамдық құндылығын арттыратын крахмал енгізеді. Өнімді сатып алмас бұрын оның таңбасын мұқият оқып шығу керек. Егер композицияда су, қызанақ және тұздан басқа басқа компоненттер болса, мұндай өнімдерді сатып алудан бас тартыңыз. Ол өндіріс технологиясын бұзумен дайындалған болуы мүмкін.

Томат пастасын мөлдір шыны ыдыста сатып алу ұсынылады, бұл өнімді бастапқы тексеруді жүргізуге мүмкіндік береді. Ол біртекті консистенциялы, қызыл-қызыл, қалың болуы керек [11]. Шыны ыдыста тығындалған өнімнің жарамдылық мерзімі өндірілген күннен бастап 2 жыл (0-25 градус температурада), металлда – 1 жыл, алюминийде – 6 ай. Ашық құмыраны тоңазытқышта 2 аптадан артық емес сақтайды, содан кейін оның үстіңгі жағы көгеріп кетуі мүмкін.

Егер қызанақ пастасы жаңа піскен қызанақтың иісін сезінсе, бұл тағам дайындаудағы қателерді жасырып, оның құрамына хош иістендіргіштер енгізілгенін білдіреді. Мұндай өнімді жеуге болмайды. Сонымен қатар, дәм мен иіс букетін, өнімге қажетті консистенцияны беру үшін жосықсыз өндірушілер қызанақпен байланысты емес бояғыштарды, дәмді күшейткіштерді, крахмалды, экзотикалық карагенді, жеміс пюресін қосады. Нәтижесінде тұтынушының назарын аударатын, бірақ адам ағзасы үшін құндылығы жоқ коммерциялық өнім.

Томат пастасы құрамына ас қорыту жүйесінің шырышты қабығына тітіркендіргіш әсер ететін органикалық қышқылдар (лимон, алма) кіреді. Өнімді теріс пайдаланған кезде асқазанның қышқылдығы артады және адам күйдіруді бастан кешіреді.