Арнаулы салық режиміндегі өзгерістер

29 қыркүйек 2025, 14:56

2 260

ҚМ Мемлекеттік кірістер комитетінің Арнаулы салық режимі әкімшілендіру басқармасының басшысы Ерқанат Шыңберген жаңа Салық кодексіне арнаулы салық режимі бойынша енгізілген түзетулер бойынша түсінік берді, - деп хабарлайды "Opennews.kz" ақпарат агенттігі Кaz.inform сайтына сілтеме жасап.

Жаңа Салық кодексін әзірлеу кезінде арнаулы салық режимдерін (АСР) оңтайландыру жүргізілді.

— Мәселен, жаңа Салық кодексінде табысы көп емес, сондай-ақ жалдамалы жұмыскерлерді тартпай-ақ қызметін кезең-кезеңімен жүзеге асыратын адамдарды қолдау мақсатында (оның ішінде қызметті платформалық жұмыспен қамту арқылы жүзеге асыратын адамдар үшін) өзін-өзі жұмыспен қамтығандар үшін АСР көзделген, — деді Ерқанат Шыңберген.

Осы АСР қызметін платформалық жұмыспен қамту арқылы жүзеге асырып, арнайы мобильдік қосымшаны пайдалана отырып патент негізінде АСР қолданатын адамдар (Қазақстан Республикасының азаматтары, қандастар), оның ішінде мынадай өлшемшарттарға сәйкес болған кезде басқа да адамдар қолдануға құқылы:

— жеке кәсіпкерлер емес;

— қызметте жалдамалы жұмыскерлердің еңбегін пайдаланбайды;

— Үкімет қаулысымен осы режимді қолдануға рұқсат етілген қызмет түрлерін жүзеге асырады;

— бір айда табысы АЕК-тің 300 еселенген мөлшерінен аспайтын (2026 жылы 1,3 млн теңге).

— Осы режимді қолданатын адамдардың міндеттемелерді орындауы мыналармен барынша жеңілдетілді. Біріншіден, жеке кәсіпкер ретінде тіркелу міндетінен босатылды. Екіншіден, табыс салығын төлеуден толық босатылған. Үшіншіден, бұл санаттағы адамдар үшін жалғыз міндеттеме — табыстың 4% мөлшерінде әлеуметтік төлемдерді төлеу (міндетті зейнетақы жарналары, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік салық және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру 1%-дан). Бұл тәртіп өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға сақтандыру жағдайы басталған кезде, зейнетақымен қамсыздандыруды, медициналық және әлеуметтік сақтандыруды қоса алғанда, базалық әлеуметтік кепілдіктерді қамтамасыз етеді, — деді басқарма басшысы.

Оның айтуынша, осы санаттағылар салық есептілігін ұсынудан босатылды. Олар үшін міндеттемелерді орындауды оңайлатуы бағытында арнайы мобильді қосымшаны қолдану көзделген.

— Тиісті платформамен (Яндекс, Wolt, Glovo, InDrive) жұмыспен қамтылғандар бойынша, яғни өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға қатысты әлеуметтік төлемдерді ұстап қалу мен аударуды интернет-платформа операторы платформа арқылы алынған кіріс бойынша жүргізетін болады. Осы режимді қолдануда көрсетілген артықшылықтары өзін-өзі жұмыспен қамтығандардың қызметін заңдастыруға, әлеуметтік кепілдіктерді қамтамасыз етуге (зейнетақы, медициналық және әлеуметтік қорғауға қол жеткізуге) бағытталған, — деді Ерқанат Шыңберген.

Жеңілдетілген декларация негізіндегі АСР

Шағын және орта бизнес субъектілері үшін жаңа Салық кодексінде салық міндеттемелерін орындауды оңайлату және салық жүктемесін азайту мақсатында оңайлатылған декларация негізіндегі АСР қарастырылған. Бұл режимді келесі шарттарға сәйкес келетін салық төлеушілер қолдануға құқылы:

1) жылдық табысы 600 мың еселенген АЕК-тен аспайтын (2026 жылы 2,5 млрд теңге);

2) режимді қолдануға тыйым салынатын тізбеше енгізілмеген қызмет түрлерін жүзеге асыратындар (Үкімет қаулысымен айқындалады).

— Осы режимді қолданудың артықшылығы бар. Біріншіден, қызметте пайдаланылатын жұмыскерлер санын заңдастыру үшін жалдамалы жұмыскерлер саны бойынша шектеу жоқ. Екіншіден, бизнесті бөлшектеу жолдарына бармау үшін, өте қомақты табыс мөлшері ескерілген. Бұл тұрғыда қызметтен түсетін барлық кірісті заңдастыруға ықпал ететін кірістер бойынша ең жоғары меже белгіленді. Атап айтқанда, бірыңғай салық ставкасы (КТС/ЖТС) — 4%. Мәслихаттардың шешімімен ставканы 50%-ға дейін төмендету немесе арттыру мүмкіндігі бар, — деді басқарма басшысы.

Оның айтуынша, режимді қолданудың тартымды жағдайларын жасау үшін ҚҚС-тан және әлеуметтік салықты төлеуден босату түріндегі жеңілдік бар. Сонымен қатар, жылына 135 мың еселенген АЕК-ке (550 млн теңге) дейінгі табысы бар жеке кәсіпкерлік бухгалтерлік есепті жүргізуден босатылған. Міндеттемелерді орындауды жеңілдету мақсатында жылына 2 рет жеңілдетілген декларацияны тапсыру талабы ескерілген.

Фермерлерге арналған қолданыстағы АСР тәртібі

— Жаңа Салық кодексіндегі шаруа немесе фермер қожалықтарына арналған АСР бойынша елеулі өзгеріс жоқ. Бірыңғай жер салығының (БЖС) жойылуына байланысты мұндай шаруашылықтар енді жеке табыс салығын (ЖТС) бұрынғы шарттарда және сол мөлшерлемелер бойынша төлейтін болады, — деді Ерқанат Шыңберген.

Бұл ретте ЖТС-тің төмен мөлшерлемесі — жалпы кірістен 0,5%. Ал салық декларациясы жылына бір рет тапсырылады.

Режимнің артықшылығы аясында мынадай салықтар мен төлемдерді төлеуден босату қарастырылған:

— ауыл шаруашылығы қызметінде пайдаланылатын жер учаскесін бойынша жер салығы немесе төлемақы;

— ауыл шаруашылығында пайдаланылатын көлік құралдарына салынатын салық;

— мүлікке салынатын салық;

— ҚҚС;

— әлеуметтік салық;

— қоршаған ортаға теріс әсер еткені үшін төлем.