Қазақстанда банкроттық рәсімдерінен өту қызметтеріне «көмек ұсынушылар» белсенділік танытуда

Қазақстанда банкроттық рәсімдерінен өту қызметтеріне «көмек ұсынушылар» белсенділік танытуда,- деп хабарлайды «Opennews.kz» ақпарат агенттігі

«Сіздің соттан тыс банкроттық рәсімі бойынша қарыздарыңызды делдалсыз есептен шығармайды»

Қаскүнемдер соттан тыс банкроттық рәсіміне өтініш жазу және мемлекеттік органдарға ұсыну бойынша өз қызметтерін ұсынады. Олар азаматтарды өздігінен жазылған өтініштер ешбір жағдайда қаралмайды деп сендіреді.

Бұл жалған түсінік! «Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы туралы» Заңға сәйкес қазақстандықтар соттан тыс банкроттық рәсіміне өтінішті дербес және мүлдем тегін ұсынады.

Ең бастысы, мынадай талаптар сақталуға тиіс:

1. Банктер, микроқаржы ұйымдары және коллекторлық агенттіктер алдындағы берешек 1600 айлық есептік көрсеткіштен аспауға тиіс (2023 жылға – бұл 5 млн 520 мың теңге);

2. Борышкердің атына тіркелген мүліктің, оның ішінде ортақ меншіктегі мүліктің болмауы.

3. Өтініш берілген күні қатарынан 12 ай ішінде кредиторлар мен коллекторлар алдындағы міндеттемелерді өтеудің болмауы.

4. Мерзімі өткен берешек туындаған сәттен бастап 18 айдан аспайтын мерзімде кредиттік шарт бойынша орындалмаған міндеттемелерді реттеу немесе өндіріп алу жөніндегі рәсімнен міндетті түрде өту.

Егер борышкер өтініш берген күнге өзінің берешегін 5 жылдан артық өтемесе, онда аталған барлық талаптар оған қолданылмайды.

Өтінішті онлайн қалай беруге болады?

1. Алдымен id.mkb.kz сайты арқылы дербес кредиттік есеп (ҚР азаматтарының банкроттығы) алу қажет, онда ең аз мерзімі өткен күндерді көрсетумен, ағымдағы міндеттемелердің сомасы көрсетіледі. Бұл қызмет тегін көрсетіледі және оны кез-келген электрондық құрылғылар, оның ішінде мобильді құрылғылар арқылы алуға болады.

2. Сіздің атыңызға жеке немесе ортақ меншіктегі мүліктің тіркелгенін білу үшін egov.kz сайты арқылы тиісті анықтамаға тапсырыс беріңіз.

3. Өтінішке кредитормен (екінші деңгейдегі банкпен не микроқаржы ұйымымен) қарызды реттеу туралы құжатты қоса беріңіз. Мыналар есеп айырысу құжаты болып саналады:

банктің реттеуден бас тартуы;

өтініштің көшірмесі не өтінішті электрондық форматта жіберу туралы растау (банктің жауабы болмаған жағдайда);

4. Соттан тыс банкроттық рәсімін қолдану туралы өтінішті eGov.kz электрондық үкімет порталы немесе e-Salyq Azamat мобильді қосымшасы арқылы жіберуге болады не жақын жердегі ХҚКО бөлімшесі арқылы қағаз тасымалдағышта беруге болады.

5. Соттан тыс банкроттық рәсімін қолдану туралы өтінішті толтыру кезінде ерлі-зайыптылардың (жұбайы (зайыбының) дербес деректерді жинауға және өңдеуге келісімін алу қажет өтінімді электрондық үкімет сайтындағы Жеке кабинетте келіседі. Жұбайы (зайыбы) бас тартқан жағдайда, өтініш жөнелтілуге жатпайды.

Өтінішті қарау нәтижесін www.egov.kz сайтындағы жеке кабинеттен, ол берілген күннен бастап 15 жұмыс күні ішінде алуға болады.

«Қарызды толығымен есептен шығаруға және сот банкроттығы шеңберінде тұрғын үйді сақтап қалуға көмектесемін»

«Делдалдар» сот банкроттығына жүгінгісі келетін қарыз алушыларға (қарыз 1600 АЕК-тен жоғары болуы керек), олардың қарыздарын өздерінің қызметіне белгілі бір төлем алған жағдайда сот арқылы есептен шығаруға және сонымен бірге мүлік пен ақшаны сақтап қалуға уәде беруі мүмкін.

Сенбеңіз! Сот банкроттығы рәсіміне өтініш берген кезде борышкердің барлық мүлкі сауда-саттықта сатылады. Азаматтар кепілге салынған мүлік, борышкердің жалғыз баспанасы болса да, сот банкроттығы кезінде кредитордың бұл мүлікті алып қою құқығы бар екенін білуі керек.

Қалған өтелмеген сома борышкердің жосықсыз белгілері болмаған жағдайда есептен шығарылады, бұл жерде мүлікті немесе ол туралы ақпаратты жасырып қалу, жалған ақпарат беру және т.б. туралы айтылып отыр.

Сот арқылы банкроттық рәсімін мынадай қаржы басқарушылары жүзеге асырады:

- заңды тұлғалардың және дара кәсіпкерлердің банкроттығы рәсімін жүзеге асыратын әкімшілер;

- кәсіби бухгалтерлер;

- заң консультанттары;

- аудиторлар.

Қаржы басқарушыларының қызметтері ақылы түрде көрсетіледі. Олардың қызметтерінің төлемі борышкердің мүлкі есебінен (бір айда 1 ЕТЖ, 2023 жылы 70 мың теңге болды) жүргізіледі. Халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын, мүлкі жоқ адамдар үшін қаржы басқарушыларының қызметтері тегін көрсетіледі.

Қаржы басқарушысын кім тағайындайды?

Банкроттық туралы заңның 21-бабына сәйкес төлем қабілеттілігін қалпына келтіру немесе сот арқылы банкроттық рәсімін қолдану туралы іс бойынша іс жүргізуді қозғағаннан кейін уәкілетті орган қаржы басқарушысын осындай ұйғарым шығарылған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде тағайындайды

«Банкпен және МҚҰ-мен берешекті реттеуге көмектесемін»

Жосықсыз «делдалдар» да азаматтарға кредиттерді қайта құрылымдау мәселесін қосымша ақы үшін шешіп беруді ұсынады.

Кредиторға дербес жүгініңіз! 2021 жылғы қазаннан бастап банктер мен микроқаржы ұйымдары қарыздар мен микрокредиттер бойынша мерзімі өткен берешекті реттеу тәртібі шеңберінде азаматтардың қайта құрылымдауға өтініштерін заң жүзінде қарауға міндетті.

Қарыз алушылардың іс-қимыл алгоритмі түсінікті әрі жеңіл, ол үшін ешкімге ақша төлеудің қажеті жоқ! Сонымен қатар, оның алгоритмі жөнінде тегін консультациялар мен түсіндірмелерді 1459 нөмірі бойынша call-орталық арқылы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінде, «Fingramota online» мобильді қосымшасы, сондай-ақ Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы» ЗТБ-да және Микроқаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі орталық арқылы «Қазақстанның микроқаржы ұйымдарының қауымдастығы» ЗТБ-да және микроқаржы омбудсманы арқылы алуға болады.

Таяқтың екі ұшы: алаяқтық схемасына қатысу

Назар аударыңыз! Борышкердің өз өтінішінде немесе банкроттық туралы істі қарау кезінде өз қаржысы жөнінде ақпаратты саналы түрде жасыруы немесе жалған деректер ұсынуы алаяқтыққа теңестіріледі.

Ешбір жағдайда Банкроттық туралы заңды жауапкершіліктен қашу мүмкіндігі ретінде қарауға болмайды. Мұндай жағдай, мәселен, мүлікті жасырып қалу фактісі анықталған жағдайда, әкімшілік жауапкершілік немесе банкроттық рәсімінің күшін жою көзделеді.

2022 жылғы 22 желтоқсанда Мемлекет басшысы «Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы туралы» ҚР Заңына (бұдан әрі – Банкроттық туралы заң) қол қойды. Бірақ ол ресми жарияланғаннан кейін 60 күн өткеннен соң әрекет ете бастайды. Бұл дегеніңіз, қарыздары бар, сол қарыздарын өтей алмайтын азаматтардың 2023 жылғы 3 наурыздан бастап банкроттыққа өтініш бере алатынын білдіреді.

Банкроттық туралы заң рәсімнің үш түрін көздейді, олар – соттан тыс банкроттық, сот арқылы банкроттық және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру. Аталған рәсімдерге тек қарыз алушының өзі бастамашы бола алады, яғни кредитор борышкердің банкроттығына өтініш беруге құқылы болмайды.

Соттан тыс банкроттық қашан қолданылады ?

Қарыз алушы-жеке тұлғаның банктердің, микроқаржы ұйымдарының, коллекторлық агенттіктердің алдындағы берешегі 1600 айлық есептік көрсеткіштен (2023 жылы бұл 5  млн 520 мың теңге) аспайтын болса, онда ол соттан тыс банкроттық рәсімін қарастыра алады. Бірақ қарыз алушы төмендегідей кейбір талаптарды сақтауы керек:

-  оның атына тіркелген, оның ішінде ортақ меншіктегі мүлік болмауы керек;

 - өтініш берілген күні, қатарынан 12 ай ішінде ол кредиторлардың, коллекторлардың алдында міндеттемелер бойынша төлем жасамаған болуға тиіс;

- мерзімі өткен берешек туындаған уақыттан бастап 18 айдан аспайтын мерзімде борышкерге қатысты кредиттік шарт бойынша орындалмаған міндеттемелерді реттеу немесе өндіріп алу жөніндегі рәсімдер жүргізілген болуға тиіс;

- өтініш берілген күні ол 7 жыл бойы банкроттықты қолданбаған болуға тиіс.

Сондай-ақ соттан тыс банкроттыққа өтініш берілген күні 5 жылдан астам уақыт бойы өз берешегін өтемеген қарыз алушы-жеке тұлғалар жүгіне алады.

Сот арқылы банкроттық қашан қолданылады?

Азаматтар аталған рәсімді 1600 АЕК-тен астам борыштар бойынша (2023 жылы – 5 млн 520 мың теңге) және кредиторлар алдындағы борыштардың барлық түрлері бойынша қолдана алады.

Сот арқылы банкроттық барысында борышкердің мүлкі сауда-саттық кезінде сатылады. Алайда, бұл жерде ескеретін тұстар бар. Кредитор сот арқылы банкроттық барысында борышкердің жалғыз баспанасын тек ол кепіл нысанасы болған жағдайда ғана алып қоюға құқылы.

Қалған өтелмеген сома борышкердің жосықсыздығы белгілері болмаған жағдайда есептен шығаруға жатады, яғни мүлікті немесе ол туралы ақпаратты жасыру, жалған ақпарат ұсыну және т.б.

Сот арқылы банкроттық рәсімін қаржылық басқарушылар жүзеге асырады, олардың құрамына:

 - заңды тұлғалардың және ДК банкроттығы рәсімін жүзеге асыратын әкімшілер;

- кәсіби бухгалтерлер;

- заң консультанттары;

- аудиторлар кіреді.

Қаржылық басқарушылардың көрсететін қызметтері ақылы болып келеді. Олардың қызметтеріне ақы төлеу борышкердің мүлкі есебінен жүргізіледі ( бір айдағы 1 ЕТЖ,  2023 жылы –  бұл 70 мың теңге). Халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын, мүлкі жоқ тұлғаларға қаржылық басқарушылар  қызметті тегін көрсетеді. Қаржылық басқарушылардың тізімі (Тізілімі) ҚР Қаржы министрлігінің интернет-ресурсында жарияланады.

Төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімі қашан қолданылады?

Тұрақты кірісі бар азаматтар осы рәсімді қолдана алады, ол борышты 5 жылға дейін бөліп төлеу мүмкіндігін сот арқылы алуды көздейді. Төлем қабілеттілігін қалпына келтіруге өтініш беруді жоспарлап отырған борышкер үшін жалғыз шарт – борыш мөлшері қарыз алушыға тиесілі мүліктің құнынан аспауы керек.

  Қалпына келтіру жоспары қаржы басқарушысымен бірлесіп әзірленеді және сотта бекітіледі. Қалпына келтіру шаралары:

- мүліктің бір бөлігін сатуды;

- мүлікті жалға беруді;

- жаңа үй сатып алу арқылы тұрғын үйді сатуды;

- құны төмен тұрғын үйге айырбастауды және басқаны қамтиды.

«Банкрот болған адамдар » үшін салдары қандай ?

Соттан тыс немесе сот арқылы банкроттық рәсімін қолдануға шешім қабылдаған борыш мыналарды білгені дұрыс:

- 5 жыл бойы қарыз және микрокредит алуға тыйым салынады (ломбард тардың микрокредиттерін алуды қоспағанда );

-  қайта банкроттық болу 7 жыл өткен соң ғана мүмкін болады;

- банкрот болған тұлғаның қаржылық жағдайына банкроттықтан кейін 3 жыл бойы мониторинг жүргізілетін болады.

Банкроттық және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімі туралы толық консультацияны қайдан алуға болады?

Жеке тұлғаның банкроттығы тәртібі туралы анағұрлым толық ақпарат ҚР Қаржы министрлігінің және ҚР Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитетінің интернет-ресурстарында жарияланады.

Қосымша ақпарат алу үшін «Азаматтарға арналған үкімет» МК» КЕАҚ байланыс орталығына 1414 нөміріне (қосымша нөмір 3) не https://t.me/SalyqBot тelegram-чатына хабарласуға болады.