Қазақстан неге ауған босқындарын паналатпайды: Тоқаев жауап берді
629
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан билігі Ауғанстанда болған оқиғаға қатты алаңдаулы екенін айтты.
"Біздің азаматтар эвакуацияланды, бірақ Талибанмен (Қазақстан Республикасының аумағында және бірқатар елде қызметіне тыйым салынған – ред.) байланысқа шыққан және дипломаттар мен елшіліктің қауіпсіздігін қамтамасыз ету туралы келісімге қол жеткізген елшілікті тастап кетті.
Сонымен қатар, БҰҰ-ның өтініші бойынша біз қызметкерлерге, барлығы 237 адамға, екі чартер бойынша Алматыға келуге мүмкіндік бердік. Контингенттерді, соның ішінде НАТО мен АҚШ әскерін алып кететін ұшақтарға ұшу мен жанармай құю үшін әуе кеңістігі мен әуежайлар қамтамасыз етілген.
Америка әкімшілігімен жұмыс істеген ауған босқындарын паналату мәселесі бойынша біз оң шешім қабылдамадық, себебі Қазақстанның егемендігіне қатысты көптеген нюанс болды", – деп түсіндірді Тоқаев.
Айтуынша, адамдар тиісті визасыз болған. Оның үстіне логистиканың өзі бұл мәселені оң шешуге мүмкіндік бермеді.
"Ауғанстан бұрынғыдай болмайды: жаңа үкімет пайда болды. Және, шамасы, бұл режим ұзақ уақыт сақталады. Әскери әрекеттерге келетін болсақ... Бұл әскери әрекеттердің нәтижесін болжау қиын, себебі әзірге басымдық тәлібтер жағында.
Бірақ бастапқы тезисті еске алып, Орталық Азия мемлекеттері, әсіресе ҰҚШҰ-ға мүше елдердің бірігуі қажет, өйткені оқиғалардың дамуын болжау мүмкін емес... Біз Ауғанстанға қатысты мәселелерді бірге ойлауымыз керек", – деп қосты президент.
Ол сондай-ақ Талибан үкіметін мойындау немесе мойындамау мәселесіне қатысты пікір білдірді.
"2003 және 2011 жылдары БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі қабылдаған, бұл қозғалысты заңсыз деп санайтын екі қарар бар. Егер біз Талибанды мойындау мәселесіне жақындасақ, онда біз осы екі қарарға назар аударуымыз керек. Міне, тұрақты мүшелердің рөлі. Қауіпсіздік Кеңесінің «Ресей, Қытай, АҚШ, Франция және Ұлыбритания шешуші маңызға ие. Менің ойымша, біз БҰҰ платформасына қайта ораламыз және бұл өте маңызды», - деген Тоқаев:
"Бұл жерде Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты мүшелері – Ресей, Қытай, АҚШ, Франция мен Ұлыбританияның рөлі шешуші маңызға ие болып табылады. Менің ойымша, біз БҰҰ платформасына ораламыз және бұл өте маңызды", – деп сөзін түйіндеді.
"Біздің азаматтар эвакуацияланды, бірақ Талибанмен (Қазақстан Республикасының аумағында және бірқатар елде қызметіне тыйым салынған – ред.) байланысқа шыққан және дипломаттар мен елшіліктің қауіпсіздігін қамтамасыз ету туралы келісімге қол жеткізген елшілікті тастап кетті.
Сонымен қатар, БҰҰ-ның өтініші бойынша біз қызметкерлерге, барлығы 237 адамға, екі чартер бойынша Алматыға келуге мүмкіндік бердік. Контингенттерді, соның ішінде НАТО мен АҚШ әскерін алып кететін ұшақтарға ұшу мен жанармай құю үшін әуе кеңістігі мен әуежайлар қамтамасыз етілген.
Америка әкімшілігімен жұмыс істеген ауған босқындарын паналату мәселесі бойынша біз оң шешім қабылдамадық, себебі Қазақстанның егемендігіне қатысты көптеген нюанс болды", – деп түсіндірді Тоқаев.
Айтуынша, адамдар тиісті визасыз болған. Оның үстіне логистиканың өзі бұл мәселені оң шешуге мүмкіндік бермеді.
"Ауғанстан бұрынғыдай болмайды: жаңа үкімет пайда болды. Және, шамасы, бұл режим ұзақ уақыт сақталады. Әскери әрекеттерге келетін болсақ... Бұл әскери әрекеттердің нәтижесін болжау қиын, себебі әзірге басымдық тәлібтер жағында.
Бірақ бастапқы тезисті еске алып, Орталық Азия мемлекеттері, әсіресе ҰҚШҰ-ға мүше елдердің бірігуі қажет, өйткені оқиғалардың дамуын болжау мүмкін емес... Біз Ауғанстанға қатысты мәселелерді бірге ойлауымыз керек", – деп қосты президент.
Ол сондай-ақ Талибан үкіметін мойындау немесе мойындамау мәселесіне қатысты пікір білдірді.
"2003 және 2011 жылдары БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі қабылдаған, бұл қозғалысты заңсыз деп санайтын екі қарар бар. Егер біз Талибанды мойындау мәселесіне жақындасақ, онда біз осы екі қарарға назар аударуымыз керек. Міне, тұрақты мүшелердің рөлі. Қауіпсіздік Кеңесінің «Ресей, Қытай, АҚШ, Франция және Ұлыбритания шешуші маңызға ие. Менің ойымша, біз БҰҰ платформасына қайта ораламыз және бұл өте маңызды», - деген Тоқаев:
"Бұл жерде Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты мүшелері – Ресей, Қытай, АҚШ, Франция мен Ұлыбританияның рөлі шешуші маңызға ие болып табылады. Менің ойымша, біз БҰҰ платформасына ораламыз және бұл өте маңызды", – деп сөзін түйіндеді.